ENگاز کرایوژنیک چیست ؟
به مجموعه ای از گازها یا ترکیبات شیمیایی با ویژگی های منحصر بفرد گاز کرایوژنیک گفته میشود. این گازها در فشار و دما معمولی به صورت گازی وجود دارند و در دماهای پایین‌تر از منفی 150 درجه سانتیگراد به صورت مایع تبدیل می‌شوند.
گازهای کرایوژنیک، مایعات کرایوژنیکی هستند که بخار شده‌اند و ممکن است هنوز در دمای پایینی باشند. گازهای مایع کریوژنیک به عنوان گازهای سرد شده یا گازهای عمیقاً سرد شده شناخته می‌شوند و به طور معمول به عنوان مایعات کریوژنیک نامیده می‌شوند. مایعات کرایوژنیک به دلیل خواصی که در دمای پایین دارند مثلا اینکه اجازه می‌دهد مقادیر بیشتری ذخیره یا حمل شوند، استفاده می‌شوند. آنها بسیار سرد هستند و دارای نقطه جوشی کمتر از -150 درجه سانتیگراد (-238 درجه فارنهایت) هستند.
گاز کرایوژنیک به عنوان یک ماده شیمیایی مهم در صنایع مختلف مانند صنایع الکترونیک، صنایع شیمیایی و صنایع فلزی استفاده میشود. همچنین، به دلیل سمی بودن، باید با احتیاط و توجه به مقررات ایمنی در صنایع استفاده شود. دی‌اکسید کربن و اکسید نیتروژن که دارای نقطه جوش بالاتری هستند، گاهی در این دسته قرار می‌گیرند. در جدول زیر، می‌توانید برخی از داده‌های مربوط به متداول‌ترین گازهای کریوژنیک را مشاهده کنید.
——————————————————————————————-
همه چیز درباره یکی از مهم‌ترین گازهای صنعتی
همان طور که بیان شد گاز کرایوژنیک یکی از مهم‌ترین گازهای صنعتی است که در بسیاری از صنایع مانند صنایع شیمیایی، فلزی، پلاستیکی و … استفاده میشود. این گاز به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خود، به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید بسیاری از محصولات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص گاز کرایوژنیک
گاز کرایوژنیک یک گاز بی‌رنگ، بی‌بو و سمی است که در دمای اتاق به شکل گازی و در دمای پایین‌تر به شکل مایع و در دمای بسیار پایین به شکل جامد در می‌آید. این گاز دارای خواص شیمیایی و فیزیکی بسیاری است که آن را به یکی از مهم‌ترین گازهای صنعتی تبدیل کرده است.
یکی از خواص مهم گاز کرایوژنیک، قابلیت اکسیداسیون بالا است. این گاز به دلیل قابلیت اکسیداسیون بالا، به عنوان یک عامل اکسید کننده در بسیاری از فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین، گاز کرایوژنیک دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است که در بسیاری از صنایع مانند صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای گاز کرایوژنیک
گاز کرایوژنیک در بسیاری از صنایع مانند صنایع شیمیایی، فلزی، پلاستیکی و … استفاده میشود. در ادامه به برخی از کاربردهای این گاز در صنایع مختلف اشاره میشود:
صنایع شیمیایی
در صنایع شیمیایی، گاز کرایوژنیک به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید بسیاری از محصولات شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز در تولید پلاستیک، رنگ، رزین، فرآورده‌های نفتی و … استفاده میشود.
صنایع فلزی
در صنایع فلزی، گاز کرایوژنیک به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید فولاد و فولاد ضد زنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز در فرآیند کربوراسیون فولاد و تولید فولاد ضد زنگ استفاده میشود.
صنایع پلاستیکی
در صنایع پلاستیکی، گاز کرایوژنیک به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز در تولید پلی‌اورتان، پلی‌استایرن و … استفاده میشود.
در رابطه با محل ذخیره سازی گاز های کرایوژنیک (مخازن تحت فشار) بیشتر بدانید.
پرکاربردترین گازهای کرایوژنیک
گاز کرایوژنیک سیانید هیدروژن (HCN)
یکی از معروف‌ترین گازهای کرایوژنیک سیانید هیدروژن (HCN) است که با ترکیب اتم‌های کربن، نیتروژن و هیدروژن تشکیل میشود. HCN یک گاز بسیار سمی و قابل اشتعال است و برای کاربردهای صنعتی مانند تولید پلاستیک، رنگ، کاغذ و ضدعفونی کردن استفاده میشود.
در پزشکی، گاز کرایوژنیک سیانید هیدروژن (HCN) به عنوان یک قلیای سطحی در جراحی استفاده میشود. در زمان جراحی، برخی از بافت‌ها ممکن است نیاز به حذف داشته باشند. استفاده از سیانید هیدروژن به عنوان یک قلیای سطحی، اجازه می‌دهد تا بافت‌ها را تعقیب کنید و قابلیت رهایی از بخش‌های زنده را داشته باشید. این فرآیند به عنوان “اسکالپل” شناخته میشود.
گاز کرایوژنیک سولفور دی‌اکسید (SO2)
گاز کرایوژنیک دیگر سولفور دی‌اکسید (SO2) است که یک ترکیب از یک اتم سولفور و دو اتم اکسیژن است. SO2 به عنوان یک گاز سمی و نفوذپذیر استفاده میشود و در صنعت به عنوان یک عامل ضدعفونی کننده، خنثی‌کننده یا آغشته‌کننده استفاده میشود. همچنین در صنعت غذا، SO2 برای جلوگیری از رنگ‌دهی غیرمطلوب مواد غذایی استفاده میشود.
گاز کرایوژنیک اکسید نیتریک (NO)
علاوه بر این، گاز اکسید نیتریک (NO) نیز در پزشکی استفاده میشود. اکسید نیتریک به صورت گاز در تنفسی درمانی استفاده میشود. این گاز به موجب تماس با راه‌های تنفسی، به عنوان یک عامل واسطه‌ای عمل می‌کند و اثرات ضد التهابی و واسطه‌ای را داراست. استفاده از اکسید نیتریک در درمان برخی از بیماری‌های تنفسی مانند دیسترس تنفسی نوزادان (RDS) که در نوزادان زودرس به وجود می‌آید، مفید است.
علاوه بر این، هندسه شیمیایی دیگری نیز وجود دارد که در دماهای بسیار پایین گازهایی مانند اکسیژن مایع، نیتروژن مایع و گاز منیزیم ایجاد میشود. این گازها در برخی کاربردهای نظامی، به عنوان پرتاب‌کننده‌های موثر و قدرتمند برای موشک‌ها و راکت‌ها استفاده می‌شوند.
مطالعه بیشتر در رابطه با مخازن co2
نکته مهم در مورد استفاده از گاز کرایوژنیک
به طور کلی، استفاده از گازهای کرایوژنیک در پزشکی به عنوان عوامل ضدعفونی کننده، آغشته‌کننده و تنظیم کننده جریان هوا می‌تواند اثرات مفیدی داشته باشد. با این حال، استفاده از این گازها باید تحت نظر متخصصین پزشکی صورت گیرد و با رعایت دقیق قوانین و استانداردهای بهداشتی انجام شود.
لطفا توجه داشته باشید که گازهای کرایوژنیک بسیار خطرناک هستند و باید با احتیاط و در شرایط ایمن مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، استفاده از این گازها باید با قوانین و مقررات صنعتی و نظامی مربوطه هماهنگ شود